ALGEMEEN

---

• bleke Europese of Noord-Amerikaanse houtsoort;
• niet-duurzaam hout;
• hard, soepel, heel elastisch en veerkrachtig;
• ingevoerde kwaliteit: FAS (First and Second), meerbepaald FAS F 1 F 80-20 (First One Face, met op één zijde 80% eerste keuze).

EIGENSCHAPPEN

---

Herkomst
Essen is de commerciële naam voor de botanische soort Fraxinus excelsior L. en behoort tot de familie van de Oleaceae. Het is de grootste boom van het geslacht Fraxinus in Europa, en ook de belangrijkste voor de houtproductie.

In Noord-Amerika zijn zes van de achttien essensoorten belangrijk voor de houtmarkt. Zij vallen onder ‘black ash’(Fraxinus nigra) of ‘white ash’ (de andere vijf soorten).

In West- en Midden-Europa vinden we de gewone es in vlaktes en middelhoge gebergten. In het noorden grenst zijn verspreidingsgebied aan het zuiden van Noorwegen, Zweden en Finland. In het oosten reikt het tot de centrale vlakten van Rusland. En in het zuiden komt het tot het noorden van Spanje en Italië, en het zuiden van ex-Joegoslavië en Bulgarije. In België komt de gewone es vooral voor in de Condroz-streek, het land van Gaume, Thiérarche, het gebied tussen Samber en Maas, en de leemstreek. Op zandgronden vindt u hem veel minder, en in de Ardennen prijkt hij alleen op hellingen langs rivieren.

Uitzicht
De gewone es is een grote boom, met een rechte stam en vrij afgeronde kruin. Hij wordt vaak dertig meter hoog, soms zelfs meer dan veertig (met de juiste waterhuishouding).

Kleur en tekening
Essen is lichtgekleurd met een heterogene porositeit. Net na het kappen is het kernhout parelmoerachtig wit met een roze of groenachtige schijn. Na droging kan het geler of bruiner worden. Het spint is er niet van te onderscheiden.

Hoe dikker de stam en hoe ouder de boom, hoe vaker het hart donkerbruin tot zwart is. Dat tast de mechanische eigenschappen van het hout niet aan. In een tussenfase is die verkleuring soms heel gegeerd, voor houtwerk of snijfineer. Het hout ziet er dan sterk geaderd uit, met een donkergroene schijn. Dan heet het olijfessen.

De jaarringen van essen zijn goed zichtbaar. Op kwartier heeft het strepen en op dosse een vlamtekening. De smalle, homogene parenchymstralen vormen een fijne spiegel op kwartier. De draad is meestal recht en regelmatig.   

Duurzaamheid
Essen is niet duurzaam (natuurlijke duurzaamheidsklasse V). Het is gevoelig voor vervuring en de spinthoutkever.

Droging en vochtgehalte
Essen moet u voorzichtig drogen, wegens de grote lineaire krimp en de kans op verkleuring. Eventuele vervormingen door te hoge temperaturen kunnen verdwijnen bij herconditionering.   

Het uit Noord-Amerika ingevoerde essenhout heeft bij aankomst een vochtgehalte van 10 tot 12%.

Bewerking
Essen verzagen is gemakkelijk. Het versnijden ook, als het hout eerst een hydrothermische behandeling onderging. Het is een van de beste houtsoorten voor buigwerk: het is flexibel, en stomen vermindert zijn sterkte niet. Het heeft ook vaak een perfect rechte draad, zonder kwasten of scheuren. Ideaal voor buigwerk dus. Daarom was het een van de beste houtsoorten voor tennisraketten. Essen verlijmen? Ook geen probleem. Voor het verlijmen van fineer kiest u voor lijm met een hoge viscositeit om doorvloei van de lijm doorheen de fineerlagen te voorkomen. Boor het hout voor als het hard is en u het moet vernagelen of vijzen. Het hout laat zich goed afschuren.

Afwerking
Essen kunt u goed beitsen. Het is ook een geschikte ondergrond voor vernissen. Gebruikt u acryl-PU-vernissen en uv-filters? Dan behoudt u de oorspronkelijke bleke kleur. Gebruik geen nitrocellulose of alkydvernis.

Toepassingen

• gereedschapsstelen;
• ladders;
• stiften;
• geraamten van lichte bootjes;
• fineer;
• meubelen;
• (wand)betimmering;
• trappen;
• parket;
• binnenschrijnwerk;
• kuiperij.

PROFESSIONELE INFO

---

Essen
Gemiddelde volumieke massa*		700 kg/m³
Radiale krimp	60 tot 30% r.v.**	0,8 %
	90 tot 60% r.v.**	1,2 %
Tangentiële krimp	60 tot 30% r.v.**	1,4 %
	90 tot 60% r.v.**	2 %
Werken	60 tot 30% r.v.**	2,2 %
	90 tot 60% r.v.**	3,2 %
Buigsterkte		114 N/mm²
Elasticiteitsmodulus		12.000 N/mm²
Druksterkte (evenwijdig met de vezel)		51 N/mm²
Schuifsterkte		14,6 N/mm²
Hardheid (Janka) – Langs		6140 N

* bij houtvochtgehalte van 15 procent / ** relatief luchtvochtgehalte

Commerciële afmetingen

Inlands essen
In platen (op bool) verzaagd	27/42/52 mm dik
Noord-Amerikaans essen
Dikte	26*/32/40/52/65/80/105 mm
Breedte	Variabel, van 15,5 cm en meer (opgaand per 1 duim), gemiddeld 20,5 cm
Lengte	Tussen 2,15 en 3,95 m (soms ook 4,25 m en meer)
*Kan ook in vaste breedtes van 105/130/155 mm

Bron: Woodforum.be

GERELATEERDE PRODUCTEN